Cumartesi, Mart 12, 2011

ÖTÜKEN TÜRKÇE SÖZLÜK VE YAŞAR ÇAĞBAYIR



Türk dilinin zenginliğini gerçekten ortaya çıkaran, aklımıza takılabilecek olan "Türkçe nedir?" sorularının tamamına cevap bulabilecek olduğumuz "Türkçemizin En Büyük Sözlüğü" sonunda, 3 Mayıs 2007 tarihinde Ötüken Yayınları arasında çıktı. Bu sözlüğü Türk dünyasına kazandıran dostum Yaşar Çağbayır'ın, hazırlık sırasında nelere, nasıl katlandığını, neler çektiğini, kaç defa çöken bilgisayarını omuzlayıp servise götürdüğünü yakından biliyorum. Ondaki sabrın meyvesi; "ÖTÜKEN TÜRKÇE SÖZLÜK" adıyla çiçek açtı. Baştan; dilimize kazandırdığı bu eser nedeniyle Yaşar Çağbayır'ı ve sözlüğün basımını gerçekleştiren Erol Kılıç ile Ötüken Yayınevi'nin bütün ilgililerini yürekten kutladığımı belirtmeliyim.
"ORHUN YAZITLARINDAN BUGÜNE TÜRKİYE TÜRKÇESİ'NİN SÖZ VARLIĞI ÖTÜKEN TÜRKÇE SÖZLÜK", emsalsiz bir sözlük. Sözlük neyse o. Türkçe'mizin ağırlığını, muhteşemliğini sergileyen gerçek ayna. Dilimiz Türkçe'yi sadece "çöğür şairleri"nin dilidir sananları, bu yüzden Türkçe'nin fakir bir dil olduğunu ileri sürenleri de aydınlatacak bir bir eser; Ötüken Türkçe Sözlük. "Günlük hayatta kullandığımız kelimelerden Eski Türkçe'ye kadar Türk diline ait 246.000 sözcük içeren Ötüken Türkçe Sözlük, satışa sunuldu. Sözcük sayısıyla olduğu kadar içeriğinde yer alan Osmanlıca Dizin'le de Türkiye'de bir ilk olan ve 38 yıllık çalışmayla hazırlanan Ötüken Türkçe Sözlük, 5 ciltten ve 5.744 sayfadan oluşuyor.
Ötüken Türkçe Sözlük, emekli öğretmen ve araştırmacı yazar Yaşar Çağbayır tarafından, Türkiye ve dünyada Türk dili üzerine yazılmış "Atabetü'l-Hakayık"tan çağdaş edebî metinlere kadar yaklaşık 1700 eserin incelenmesiyle hazırlandı. Ötüken Neşriyat A.Ş tarafından basımı gerçekleştirilen sözlüğün, Türkçe'yi doğru ve etkin kullanmak isteyen ve metin çalışmaları yapan herkes için kaynak eser niteliğinde olduğu belirtiliyor. Göktürk, Eski Uygur, Hakaniye, Oğuz, Eski Anadolu, Osmanlı, Çağdaş Türkiye Türkçesi ile Anadolu, Rumeli, Kıbrıs, Kerkük Ağızları'nın yanı sıra sözlükte 235 sayfadan oluşan Osmanlıca Dizin de yer alıyor. Osmanlıca alfabeye göre hazırlanan dizin sayesinde Ötüken Türkçe Sözlük'ün içerisinde bulunan Osmanlı imlasıyla yazılı yaklaşık 55 bin kelimenin farklı okunuş ve anlamlarına kolayca ulaşılabiliyor.
Sözlük kullanıcılarının bilgiye daha kolay ve çabuk ulaşabileceği şekilde hazırlanan Ötüken Türkçe Sözlük'de; sözcüklerin doğru okunabilmesi için gerekli işaretlemelerle, sözcüğün hangi kaynaktan alındığını belirten parantez içi açıklamalar da yer alıyor."[1]
"Geçen yıl bugünlerde, bu sayfalarda "Bir sözlüğün hikâyesi"nden söz etmiştim. Öğretmenliğe başladığım yıllardan beri yaptığım çalışmaları özetlemiştim. Şimdi o yazımdan bir yıl geçti. Ve o sözlük basıldı, gün ışığına çıktı. Bizzat bilgisayar başında çalıştığım yıllarda bitmeyecekmiş gibi görünen o sözlük nihayet okuyucunun eline sunulabilecek hâle geldi. Bilgisayar ortamına aktarırken hep uçsuz bucaksız ve ucu bir türlü görünmeyen bir tünelin içindeymiş gibi hissediyordum kendimi. Ve bir taraftan da etrafımla ilişkilerimi en az düzeye indirmiş, ne oluyor ne gidiyor diye olaylara az veya çok bir ilgi bile duymuyordum. Ve ben ilgi duysam da duymasam da nasıl Büyük Menderes kendi yatağında akıp gitti ise, olaylar da benim dışımda akıp gitti. Olaylar kendi yoluna gitti, ben de kendi işime baktım. Ve sonunda bahsettiğim gibi Orhun Kitabelerinden Bugüne Türkiye Türkçesinin Söz Varlığı olan Ötüken Türkçe Sözlük'ü bitirdim."[2]
"Uçsuz bucaksız ve ucu bir türlü görünmeyen bir tünel"den çıkmak... Aradığınız ve beklediğiniz sözlük. Türk dünyasıyla Türkiye Türkçesi arasında kurulmuş köprü. Herkesin yapabileceği bir kaşık değil. Sapı tam ortasına denk getirilmiş bir eser.
Mutluluk bu işte? Öyle değil mi? Yazarı için de, Türkçemiz için de... Sebep olanları kutlarım.

Oyhan Hasan BILDIRKİ
--------------------------------------------------------------------------------
[1] http://www.otuken.com.tr/index.asp / Tanıtım Yazısı.
[2] Çağbayır Yaşar, (Yeni Söke Gazetesi, 3 Mayıs 2007)

Hiç yorum yok: